Rok 2023 oczami Tomáša Vrtíka
Rok 2023 był pod pewnymi względami dokładnie taki, jak się spodziewaliśmy, a pod pewnymi bardzo zaskakujący. Przeanalizujmy szczegółowo, co wynieśliśmy z minionego roku.
Klasycznie przeczytałem swoje „podsumowanie 2022 roku” i tym razem muszę nieskromnie zaznaczyć, że nie myliłem się aż tak bardzo - zresztą sami oceńcie:
„Osobiście uważam, że rok 2023 będzie najtrudniejszym rokiem dla e-commerce od dekady. Oczywiście bardzo się ucieszę, jeśli się mylę. Patrzę na to trochę masochistycznie, jak na kolejną okazję. Ziarno zostanie oddzielone od plew. Wygrają te firmy, które będą bardziej wydajne i wykorzystają nieliczne możliwości wzrostu w 2023 roku. Ponownie - ekspansja jest szansą nawet w trudnych czasach, pamiętajmy o tym"
Myślę, że w Expandeco wygrywamy, ponieważ:
- stajemy się bardziej wydajni (zwiększona automatyzacja + procesy + kontrola kosztów = zwiększona marża i przestrzeń do skalowania)
- znaleźliśmy przestrzeń do rozwoju po 9 latach na rynku (nowy produkt Numbyx)
- skutecznie się rozwijamy (Polska osiągnęła +80% wzrostu rok do roku, przygotowujemy się do wejścia na rynek niemiecki)
Q1 - kluczowy okres, który rozdawał karty w 2023 r
Mieliśmy bardzo solidny pierwszy kwartał dzięki planowi finansowemu Davida (CFO). Niestety, na początku 2023 r. cały rynek odczuwał skutki kryzysów, które napływały ze wszystkich stron. Czasami można stanąć na głowie, ale nie da się pokonać rynku. Kiedy zdasz sobie z tego sprawę, może to mieć uspokajający wpływ na ciebie, że „cały rynek e-commerce się zawalił!"
Fakt, że firma nie rozwija się zgodnie z oczekiwaniami, może nie wydawać się takim problemem. Staje się to problemem w momencie, gdy nie dostosujesz szybko własnych zwiększonych kosztów do zmniejszonego dochodu. Byliśmy w dziwnym delirium. Obsadzamy nowe miejsca pracy i zwiększamy ogólne koszty inwestycji, jak gdyby nic nie zwalniało.
W Expandeco bardzo dokładnie śledzimy liczby i zawsze dokładnie wiemy, jak zakończyliśmy poprzedni miesiąc ekonomiczny co do grosza nie później niż 25 dnia miesiąca. Kiedy zobaczyliśmy, że „przestrzeliliśmy” styczeń i luty i ponieśliśmy stratę rzędu kilkudziesięciu tysięcy euro, wciąż byliśmy przekonani, że wyjdziemy na zero. Ale marzec znów był bardzo kiepski. Zapaliły się wszystkie światła i nagle niewinne 2 miesiące stały się negatywnym trendem. I właśnie wtedy musi nadejść działanie. W naszym przypadku oznaczało to ponowną ocenę planu, cięcie kosztów i rozliczanie siebie i ludzi.
I to był pierwszy moment, w którym poważnie zakasaliśmy rękawy jako akcjonariusze, nie spaliśmy przez kilka nocy i musieliśmy obniżyć miesięczne koszty firmy o około 20 000 euro, aby ustabilizować i odzyskać rentowność w jak najkrótszym czasie.
Firma zwróci ci wszystko wraz z odsetkami, na dobre i na złe.
Dobra inwestycja zyskuje na wartości przez długi czas, głupie decyzje również bolą przez kilka kolejnych miesięcy. Na szczęście, dzięki bardzo szybkiej akcji, już w maju wyszliśmy na plus.
Zlikwidowaliśmy stanowisko dyrektora operacyjnego (COO), 1 stanowisko ds. sprzedaży, 3 stanowiska współpracowników ds. tłumaczeń, 1 stanowisko współpracownika ds. back office i 1 stanowisko współpracownika ds. marketingu, do tego doszły cięcia operacyjne - dzięki synergiom mogliśmy pozwolić sobie na wyeliminowanie nadwyżki powierzchni i kilku innych stanowisk logistyki zwrotnej w Brnie i Budapeszcie. Z tak zmienioną strukturą weszliśmy w kolejny okres. Z perspektywy czasu oceniam nasze decyzje jako trudne, ale słuszne. Pamiętaj. Budujesz biznes (w naszym przypadku wspierając ponad 70 osób), więc trzeba być elastycznym. Bez urazy!
Po koronawirusie pierwszy kwartał 2023 roku był kolejnym sprawdzianem naszej przedsiębiorczości. I myślę, że nam się udało. Obserwuję moje otoczenie i widzę, że wiele firm w segmencie e-commerce przegapiło okazję do zresetowania swojego biznesplanu na początku tego roku. Mogło to mieć negatywny wpływ na ich działalność. Daj znać, jak było u Ciebie. Bardzo mnie to interesuje.
Pierwsze i ostatnie spostrzeżenia i niezamówione porady
Moim wielkim błędem na początku roku było to, że kiedy dyrektor operacyjny lub ktokolwiek inny (dział sprzedaży, marketingu itp.) wpadał na pomysł, że mamy za dużo pracy i potrzebujemy dodać osobę do infrastruktury, bezkrytycznie się zgadzałem. Przyjaciele, zdradzę wam sekret. Gdy ktoś ma dużo pracy, nie oznacza to automatycznie, że musimy dodać kolejnego współpracownika. Przyjrzyj się bliżej procesowi, zastanów się nad wydajnością, skonfrontuj się z daną osobą lub działem. Dlaczego potrzebują posiłków? Dlaczego nie robią tego inaczej? Jak poradziliby sobie z obecną sytuacją w niezmienionej liczbie? Im więcej pytań DLACZEGO i JAK zadasz, tym bardziej dogłębnie będziesz mógł zbadać sprawę i stopniowo znaleźć odpowiedzi na problemy. Oczywiście należy zachować zdrowy rozsądek i czasami konieczne jest zatrudnienie nowej osoby. Zazwyczaj wciąż mamy tu niedobór inteligentnych programistów.
Przejdźmy do sedna
Po wymagającym Q1 i udanym „pociągnięciu steru” w lepszym kierunku, jak dotąd jestem zadowolony z następujących rzeczy:
- Znaczący postęp i rozwój w logistyce zwrotnej.
- Wprowadzenie marki Numbyx - dzierżawimy numery zagraniczne, które są bardziej dostępne dla rozwijających się przedsiębiorców dzięki naszej długoletniej infrastrukturze.
- Rozbudowa call centrum o zespoły francuskie, hiszpańskie, włoskie i litewskie. Obecnie w pełni obsługujemy klientów nawet w 14 językach europejskich!
- Tworzenie unikalnych treści, takich jak ESHOP TALKS.
- Znaczący wzrost w Polsce (ponad 80% r/r).
- Długotrwały, zdrowy fundament dla zespołu Expandeco.
- Zainteresowanie inwestorów i wiara w naszą wizję.
- Dobra atmosfera w firmie, energia, chęć rozwoju siebie i firmy.
Expandeco w liczbach
Powinniśmy osiągnąć około 2,9 miliona euro, co oznacza około 20% wzrost. To świetny wynika na tle rynku, który spadł o około 10%. Zgadzam się, chociaż ambicje były większe i postaramy się jeszcze lepiej wykorzystać możliwości w 2024 roku, aby napędzać wzrost. Mamy na to środki, to powinno i może nam w tym pomóc:
- uruchomienie internetowego formularza zwrotu
- ulepszona strategia biznesowa i wzmocniony zespół w Czechach
- wzmocnienie naszej pozycji w Polsce
- ekspansja na rynek niemiecki
- potencjalne przyjęcie inwestora strategicznego do spółki
Jeśli interesują Cię jakieś szczegóły z kuchni Expandeco, zapytaj, chętnie się nimi podzielę.
Na koniec chciałbym podziękować moim kolegom za lata wsparcia i pozytywne nastawienie w pracy. Razem sprawmy, aby rok 2024 był jeszcze bardziej udany niż poprzedni.